Waar worden zwerfkeien voor gebruikt?
Zwerfkeien worden al sinds mensenheugenis gebruikt voor allerlei verschillende toepassingen. De laatste tijd zien we deze natuursteen brokken steeds vaker in het straatbeeld verschijnen. Vanuit de oudheid werden de keien al op waarde geschat en gebruikt voor gebouwen en gereedschap.
Hunebedden
Uiteraard kennen we de hunebedden die we op verschillende plaatsen in Drenthe kunnen vinden. Ook in Duitsland en de Scandinavische landen zijn deze opmerkelijke bouwwerken te vinden. Ook op andere plaatsen in de wereld zijn bijzondere constructies, die gemaakt zijn van grote zwerfstenen, te vinden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Stonehenge maar ook bijzonder is het tempelcomplex van Tarxien op het eiland Malta. Hierin zijn enorm veel grote zwerfkeien verwerkt.
Zwerfkeien als monument of gedenksteen
Sinds de steentijd is het gebruik van zwerfkeien als monument al een bekend gebruik. En zijn veel historische keien of bekapte stenen te vinden die voor dat doel neergelegd of opgericht zijn. De Romeinen hebben op veel plaatsen gegraveerde keien achtergelaten. Ook nu kiezen veel gemeenten en stichtingen voor een zwerfsteen als monument. Een zwerfkei op een graf is uiteraard een ander bekend gebruik van een zwerfkei als monument. Deze keien worden soms bewerkt, dat wil zeggen gepolijst, gezaagd of gegraveerd. Ook worden de keien onbewerkt toegepast. Voor keien op een graf worden doorgaans zwerfkeien gebruikt in de maat 70-80 cm.
Zwerfkei als fundering
Regelmatig zien we bij oude gebouwen dat de fundering is gemaakt met behulp van grote of kleinere zwerfkeien. Soms zijn de eerste lagen van een gebouw opgebouwd uit grote, eventueel bekapte, zwerfkeien. Zeer waarschijnlijk zijn hiervoor destijds enkele hunebedden gebruikt. Op verschillende plaatsen zijn zelfs kerken te vinden waarvan de muren geheel van zwerfkeien zijn gemaakt. Op andere plaatsen zijn alleen gebinten op een grote zwerfkei geplaatst of werd een kei gebruikt als scharnier of dorpelsteen.
Zwerfkei als kanonskogel
In de middeleeuwen maakten men van zwerfkeien grote ronde kogels. Steenhouwers in militaire dienst kapten de keien mooi rond. Er werden kogels van verschillende kaliber gemaakt voor verschillende soorten steen mortieren. Zo is er zelf een ronde kogel gevonden van 104 kg. Deze ronde zwerfkeikogels konden bij een beschieting op een stad een enorme schade aanrichten. Deze keien vielen met gemak door de houten daken en onderliggende vloeren. Toen men het gieten van ijzeren kogels ontdekt had hebben deze de stenen kogels al snel vervangen.
Zwerfkeien in wegen en op dijken
Op een aantal plaatsen in Nederland zijn er nog wegen of pleinen te vinden die zijn gemaakt van kleine zwerfkeien. Deze werden door ambachtslieden zogezegd onder de hamer gestraat. Deze sloegen de keien zo goed mogelijk vlak in het zandbed. Dit vereiste wel een behoorlijke ervaring om dit netjes te doen.
Waar we nu vaak dijkbekleding van hoekige basalt brokken zien werden destijds veel zwerfkeien gebruikt. Rondom de Zuiderzee stonden vroegen veel houten palendijken. Deze werden echter aangetast door paalworm. Rond 1730 zijn deze palendijken in grote aantallen vervangen door zwerfsteen dijken.
Zwerfkeien in tuinen
Tot nu toe hebben we een aantal toepassingen van zwerfkeien gezien die vooral in het verleden gebruikt werden. We zien ook al een behoorlijke tijd dat zwerfkeien worden toegepast in een tuin. Sommigen maken van hun tuin een compleet berglandschap met bijbehorende planten. Anderen vinden het mooier om hier en daar een klein accent te maken met een enkele zwerfkei of een watervalletje van keien te maken.
Zwerfkeien als speelobject
De laatste tien jaar is het gebruik van zwerfkeien op speelplaatsen enorm toegenomen. Deze zwerfkeien worden veel gebruikt als klim en klauter object. Waar voorheen vaak stalen en houten toestellen werden gebruikt kiest men nu steeds vaker voor zwerfkeien. Deze zwerfkeien hebben uiteraard een veel langere levensduur en vergen nauwelijks onderhoud. De combinatie van keien zand en water is op veel plaatsen al enorm succesvol gebleken. Zwerfkeien in de maat 100-110 en 110-120 zijn hiervoor uitstekend geschikt.
Zwerfkeien zijn breed toepasbaar
Zoals te zien is in bovenstaande voorbeelden worden zwerfkeien al heel erg lang op veel verschillende manieren gebruikt. Ook zal dit in de toekomst niet snel veranderen. Gelukkig zijn er nog steeds mooie keien te vinden die voor allerlei toepassingen gebruikt kunnen worden.
Heeft u ook een mooi project waar eventueel zwerfkeien in gebruikt kunnen worden? Neem dan contact met ons op.
Een greep uit ons assortiment:
